1.Dolaylı İhracat
Dış pazara girmenin en basit ve en çok kullanılan yolu ihracattır. Dolaylı ve Dolaysız olmak üzere ikiye ayrılır.
Dolaylı İhracat
Dolaylı İhracat dolaysız ihracata göre daha kolaydır. Çünkü; ne özel bir uzmanlık gerektirir ne de geniş nakit giderleri. Ana ülkedeki ihracatçılar işi yaparlar. Yönetim yalnızca emirleri verir.
2. Dolaysız İhracat
Dolaylı ihracatta, ürünler herhangi bir aracı kurum veya kişi kullanmadan doğrudan hedef pazara sunulmaktadır.
Dolaysız ihracatta işletmenin pazarlama faaliyetleri üzerindeki kontrolü daha fazla olmaktadır.
Dolaylı ihracatta 3 tip aracı bulunmaktadır;
İhracat Yönetim İşletmeleri
Webb-Pomerene(piyasaddaki dağıtıcıları,kotaları ve komisyoncuları belirler)
Ticaret Şirketleri
İhracatı , işletmelerin ihtiyaç duydukları bilgileri sağlayarak kolaylaştıran 2 tip uluslararası kolaylaştırıcı bulunmaktadır;
Özel Sektör Kolaylaştırıcıları
Kamu Sektörü Kolaylaştırıcıları
ORTAKLIKLAR
Uluslararasılaşmanın ikinci basamağını ulusal sınırlar dışında kurulan ortaklıklar oluşturmaktadır. Ortaklıklar genel olarak 9 başlık altında incelenebilir.
1. LİSANS ANTLAŞMALARI
Lisans anlaşmasında lisansör (lisans veren) bir üretim sürecini, tekniğini, marka ve patentleri belirli bir bedel karşılığında lisans alana satmaktadır. Lisans veren lisansör, alan lisansiye, yapılan anlaşma da lisans anlaşması adını alır.
Lisans anlaşması bazı hakları kapsamaktadır. Bunlar ;
Patentler, buluşlar, formüller, prosesler, dizaynlar, örnekler,
Telif hakları, edebi, müzik ve sanatsal kompozisyonlar,
Markalar, ticari isimleri işletme isimleri,
Franchise’lar, lisanslar, kontratlar,
Metotlar, programlar, prosedürler, sistemler vb.
Lisans anlaşması yapan lisansiyenin bir takım yükümlülükleri bulunmaktadır. Bunlar;
Ürün ambalajını haklara göre üretmek,
Tahsis edilmiş bölgede bu ürünleri pazarlamak,
Ürünlerin satış miktarına bağlı olarak lisansöre ödeme yapmak.
Lisans anlaşmalarının avantajları;
Zor piyasalara girme imkanı,
Düşük sermaye ihtiyacı,
Kaynak tasarrufu
Yerel piyasalar için hizmet ve kalitenin arttırılması.
Lisans anlaşmalarının dezavantajları;
Teknoloji, bilgi ve tecrübenin kolay aktarımı,
Lisans alanın faaliyetinin kontrolünün zorluğu,
Piyasaya aktif bir biçimde girememek,
Anlaşma şeklinin zorluğu
Lisans Anlaşması Türleri
Temel Lisans Anlaşması
Yönetim Sözleşmesi
Franchising
Sözleşmeli Üretim
2.FRANCHİSİNG
Franchise; ‘belirli bir bölgede bir firmanın ürününü veya hizmetini satmak için verilmiş olan formal izindir’ olarak tanımlanmıştır.
Özellikle hizmet ve fast food sektöründe en sık görülen ortaklık türü Franchising’dir.
Franchising, en hızlı büyüyen Pazar stratejisidir.
Franchising dünyada hızla büyümesine rağmen, uluslararası pazarda sık sık problemlerle karşılaşmaktadır. En büyük problem yabancı hükümet müdahalesidir.
Franchising’in üç unsuru bulunmaktadır:
Franchising en az iki işletme tarafından sürekli bir ilişki için oluşturulur,
Ayrıcalığı veren ile alan arasında, yüküm ve sorumlulukların açıkça belirlendiği bir sözleşme bulunmaktadır. Anlaşmada franchisor(ayrıcalığı veren firma), franchisee’e(ayrıcalığı alan firma) göre daha güçlü görünmektedir. Ve yaptırım gücü bulunmaktadır.
Franchisee, franchisor’un ismi ile faaliyet gösterir.
Yaygın olarak görülen bazı franchising örnekleri;
Yatırım franchise’ı(ayrıcalığın kendisi)
Üretici- Perakendeci (Shell, BP vb.)
Üretici- Toptancı (Pepsi Cola, 7Up)
Diğer( Avis, Budget)
Ayrıcalıklı franchise;
Marka( Kentucky)
Lisansör- Perakendeci(Mc Donald’s, Wimpy
3. SÖZLEŞMELİ ÜRETİM
Sözleşmeli Üretim; işletmenin evsahibi ülkede faaliyeti için yatırım yapmasını gerektirmeyen bir ortaklık türüdür. (Nike ve Body Shop)
4.YÖNETİM SÖZLEŞMESİ
Yönetim Sözleşmesi; evsahibi ülkeye direkt bir yatırımı gerektirmeyen yalnızca yönetim bilgi ve tecrübesinin transfer edilmesiyle gerçekleşen bir ortaklık türüdür.
Yönetim sözleşmeleri üç durumda ortaya çıkmaktadır:
Yabancı yatırım evsahibi hükümet tarafından kamulaştırıldığı ve yerel yönetim yetiştirilene kadar ilk firma sahibi tarafından işlemleri denetlemek için davet edildiği zaman ortaya çıkmaktadır.
Firma yeni bir girişimi yönetmek için sorduğunda oluşmaktadır.
Yabancı firma, devam eden işletmeyi daha etkili yönetmek için devam ettiğinde oluşmaktadır.
5.MONTAJ OPERASYONLARI
Yurt dışında üretim işine girişilmek istendiğinde dış pazarda ihracat ve yerel üretimin karışımı olan montaj(Türkiye’de pratikte anıldığı şekliyle anahtar sıkma) orta ya da uzlaştırıcı bir yoldur.
6.JOİNT VENTURE
Joint venture; iki veya daha fazla işletmenin ortak bir şekilde yeni bir işletme kurup, sahip olmalarıyla gerçekleşmektedir. Kurulan yeni işletmeye de, joint venture denmektedir.
Joint venture, yabancı bir ülkede yerel bir işletmeye ortak olarak katılma, yerel işletmenin hisse senetlerinin bir kısmını satın alma veya yeni bir işletme kurma şeklinde gerçekleşebilir.
Joint venture’un bazı avantajları;
Joint venture ile yabancı ortak riski yerel işletme ile paylaşmış olur.
Yerel işletme, evsahibi ülke ile ilgili çok değerli bilgilere sahiptir ve bunları yabancı ortakla paylaşmaktadır.
Bu tür ortaklık bazı durumlarda siyasi avantajlar sağlayabilmektedir.
Maliyetlerde düşme gerçekleştirilmiş olmaktadır.
Rakiplere karşı teknolojik üstünlük sağlanır.
Kaynaklara daha kolay ulaşılır.
Yeni pazarlara giriş kolaylaşmaktadır.
7. KONSORSİYUM
Konsorsiyum anlaşmalarında genellikle büyük çaplı taahhüt işlerinde ulusal veya uluslararası bir ihaleyi kazanabilmek için aynı veya farklı ülkelerden, aynı dalda veya arklı uzmanlık dallarındaki işletmeler finansal ve teknolojik imkanlarını birleştirip işbirliği yapmaktadırlar.
Konsorsiyumda işletmeler bağımsızlıklarını kaybetmezler.
Konsorsiyumlarda anlaşma genellikle uzun dönemli bir projenin bitirilmesine yöneliktir.
8. ANAHTAR TESLİM PROJELER
Uluslararası pazara giriş stratejilerinden birisi de anahtar teslimi projeleridir.
Uluslararası bir şirket dışarıda bir anahtar teslim iş yapma girişiminde bulunuyorsa, tüm faaliyetlerin planlanması ve gerekli tüm hazırlıkların yapılmasından sorumludur.
Proje tamamlandığında faaliyetin yönetimi ile ilgili tüm işler, yetki ve sorumluluklar, uluslararası işletme tarafından eğitilmiş olan yerel personele devredilir. Projenin tamamlanması karşılığında, uluslararası işletme oldukça yüksek bir ücret alır.
Anahtar teslim projeler karlıdır ve rekabet ortamında uygun zaman ve sabırla beklenmelidir.
9. YAP İŞLET DEVRET SÖZLEŞMESİ
Yap-işlet-devret modeli, bir ülkenin temel alt yapı yatırımlarının gerçekleşmesinde iş finansmanı sağlamayı ve özel kesime açılmayı amaçlayan oldukça yeni bir uygulamadır.
Bu yöntem yardımıyla ülkede elektrik santralleri, barajlar, hava alanları, karayolları ve yeraltı metroları gibi büyük yatırım projelerinin gerçekleşmesi amaçlanmıştır.
DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM
Doğrudan yabancı yatırım demek; ev sahibi ülkeye en yoğun biçimde nüfuz edilmesi anlamına taşımaktadır.
Taşıma maliyetlerinin sürekli yükselmesi, yüksek vergi oranları, ithalat kotaları, hükümet teşvikleri gibi bir çok faktör çokuluslu işletmelerin doğrudan yabancı yatırım yapmayı tercih etmesine neden olabilmektedir.
Uluslararası pazardaki düşük işgücü ücretlerinden yararlanmak, pazarda hakimiyet sağlamak, pazarı derinliğine ve genişliğine ele geçirerek evsahibi ülkede prestij sağlamak gibi nedenlerden dolayı çokuluslu işletmeler doğrudan yabancı yatırımı tercih etmektedirler.
**Doğrudan yabancı yatırımcılar iki değişik yolla yapılmaktadırlar;
Tamamiyle Sahip Olunan Bağlı İşletme
Evsahibi Ülkede Yerel Bir İşletmeyi Satın Almak
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder