İŞ PLANI

İş planı, kurulması düşünülen ya da var olan bir işletmenin detaylarını içeren yazılı bir belgedir. İş planı, şu an ki durumu, ortaya çıkacak ihtiyaçları ve işletmenin olası sonuçlarını gösterir. Bu planda, işletmenin tüm unsurlarının tanımlanması gerekmektedir. Bunlar, proje, pazarlama, araştırma ve geliştirme, üretim yönetim, kritik riskler ve finansman unsurlarıdır.

İş Planının Fon Sağlayıcı ve Yatırımcılara Sağlayacağı Faydalar
İş planı fon sağlayıcılara ve yatırımcılara da aşağıdaki faydaları sağlayacaktır.

• İş planı, fon sağlayıcılara yatırımcılara pazar potansiyeli hakkında bilgiler verir ve pazar payının nasıl korunacağı planlar.
• İş planı detaylı finansal tablolar aracılığıyla, işletmenin ihtiyacı olan borç çeşidi ve miktarı ile öz sermaye bileşimini gösterir.
• İş planı kritik riskleri ve önemli olayları tanımlayarak işletmenin başarısı için  olası senaryoları ve eğer/ ne (what/if) analizleri üretir.
• İşletmenin bütünü hakkında detaylı bilgiler sağlayarak fon sağlayıcılara ve yatırımcılara  finansal değerlendirme konusunda gerekli bilgileri verir.
• İş planı okuyacak fon sağlayıcılar ve yatırımcılar girişimcilik geçmişi olmayan bireylerin planlama ve yönetim yeteneği konusunda fikir sahibi olur.

İş Planının Girişimciye Sağlayacağı Faydalar

• Girişimcinin işletmeyi eleştirel ve objektif bir gözle görmesini sağlar.
• İş planına dahil edilen rekabet, ekonomik ve finansal koşulları içeren analizler, girişimcinin işletmenin başarısı için yapacağı varsayımları dikkatli bir şekilde oluşturmasında yardımcı olur.
• İşletmenin bütün unsurları iş planında gösterildiği için girişimci işletme stratejileri geliştirerek ve bunları sınayarak dışarıdaki  değerlendiriciler içinde sonuçlar üretir.
• İş planı amaçların değerlendirilmesi için tahminlerin ve gerçek sonuçların karşılaştırılması konusunda da ölçütler oluşturur.
• Tamamlanmamış bir iş planı, girişimciye dışarıdaki fon sağlayıcılar ve yatırımcılarla iletişim aracı olma ve işletme için de çalışma rehberi olma görevi yapar.

İş Planının Faydaları ve Üstlenmiş Olduğu Roller

• Analiz----------Bilginin toplanması ve işlenmesi
• İletişim-------- Paydaşlardan destek sağlanması
• Hareket--------Amaçlar doğrultusunda projelerin tanımlanması
• Sentez----------İstenilen sinerjinin yaratılması

İş Planının Öğeleri

Detaylı bir iş planı genellikle 10 bölümden oluşmaktadır. İdeal bir iş planının uzunluğu 50 sayfa civarında olsa da bütün plan ekler dahil 40-80 sayfa uzunluğunda olabilir. Planın sayfa sayısından çok içerdiği bilgiler önemlidir.

İş Planının Değerlendirilmesi

İş planını okuyan sermayedarlar, bankacılar, yatırımcılar, potansiyel müşteriler, avukatlar, danışmanlar ve üreticilerdir. Bununla birlikte girişimcinin iş planını hazırlarken açıkça anlaması gereken üç temel nokta vardır;

1. İşletmeyi geliştiren kişinin, yani girişimcinin kendisinin, işletmenin teknolojisi ya da yaratıcılığı konusunda en geniş bilgiye sahip olan kişi olduğudur.
2. Girişimcinin niçin iş planı yazması gerektiğini gösteren bakış açısıdır.
3. Yatırımcının bakışı finansal tahminler üzerine yoğunlaşmaktadır.

 İş Planının Güncellenme Nedenleri

• Zaman içinde finansal ihtiyaçlar değişebilir.Nakit girişleri ve nakit çıkışları arasında farklılıklar oluşabilir.
• Pazara ilişkin değişmeler söz konusu olabilir. Müşteri beklentilerindeki değişmeler, rakipler ya da düzenleyici kurallar pazar yapısını etkiler.
• Üretim sürecine ilişkin değişmeler olabilir. Yeni bir ürün, yeni teknolojiler ya da yeni süreçler geliştirilebilir.
• Yönetim takımında ya da anahtar yöneticilerde zaman içerisinde değişmeler olabilir. Amaç ve hedefler doğrultusunda yeni bilgilerle donatılmış insanlar yönetim takımında yer alabilir.
• Zaman içerisinde plandaki bilgiler eskimiş ya da gerçeği yansıtmıyor olabilir.
• Beklenmeyen olaylarla karşılaşılabilir.

Aşağıdaki altı adım birçok sermayedarın iş planı okuma sürecidir;
1. adım: İşletmenin ve işletmenin içerisinde bulunduğu endüstrinin özelliklerinin belirlenmesi
2.adım: Sermaye yapısının belirlenmesi (gerekli olan borç ve özsermaye bileşimi)
3.adım: En son bilançonun incelenmesi (likidite, net değer ve borç öz sermaye oranlarının belirlenmesi)
4.adım: Girişimcilerin kalitesinin belirlenmesi (çoğunlukla en önemli adımdır)
5.adım: girişimcinin kendine özgü özelliğinin saptanması ( neyin diğer girişimcilerden farklı olduğunun bulunması)
6.adım: Bütün plana genel olarak göz gezdirilmesi ( tüm grafiklere tablolara göz atılması )

İşletmenin Tanımı
Bu bölümde işletmenin ne amaçla kurulduğu açık bir biçimde ortaya konmalıdır.
İlk olarak işletmenin ismi belirtilmelidir.
İkinci olarak endüstrinin koşulları şu anki durumu ve gelecekteki eğilimi açısından ortaya konulmalıdır.
Üçüncü olarak , yeni işletmenin gelecek potansiyeli açıkça belirtilmelidir.
Dördüncü olarak yeni işletmenin rekabetçi ortamda sahip olduğu güçlü yönler geniş olarak açıklanmalıdır.

Bu bölümde alt başlıklarında aşağıdaki sorulara cevap verilmelidir.

• Ne tür bir işletme kurmayı planlıyorsunuz? İşletmenizi tanıtınız.
• Üretilecek mal ve hizmetlere ilişkin endüstri yapısı nasıl?
• Kurmayı düşündüğünüz işletmenin hedef ve amaçları nelerdir?
• Kurulacak işletme ile ilgili deneyiminiz var mı?
• Hangi ürün ya da hizmetleri sunacaksınız?
• Kurmayı düşündüğünüz işin niteliği nedir?
• Kuracağınız işletme niçin başarılı olacaktır?
• Kuracağınız işletmenin gelişme ve  karlılık potansiyeli nedir?

İş Planının Hazırlanmasında Kaçınılması Gereken Hatalar

1. Gerçekçi olmayan hedeflerin plana konulması
2. Olası engellerin tahmin edilememesi
3. Kararlılık ya da taahüt eksikliği 
4. Tecrübe eksikliği
5. Pazar bölümlendirilmesinin yapılmaması
6. Planın günceli yansıtmaması

Bu bölümün alt başlıklarında aşağıdaki sorulara cevap verilmelidir;
İşletmenizin kuruluş yeri neresi olacak?
Kuruluş yeri seçiminizi etkileyen faktörler nelerdir?
Bina, makina ve üretimle ilgili diğer araç ihtiyaçlarınızı tanımladınız mı?
Tedarikçileriniz kimler olacak?
Ulaşım imkanları nelerdir?
İş gücü olanakları nelerdir?
Tahmini üretim maliyetiniz nedir?

Giriş
 3 sayfadan uzun olamaz.Giriş bölümü aşağıdaki bilgileri kapsamalıdır;

• İşletmenin adı ve adresi
• Girişimcinin ismi ve telefon numarası
• Kısaca işletmenin tanımı
• İşletmenin ve endüstrinin yapısı
• Finansal ihtiyaçların tutarı ve finansal yapının bileşimi
• Giriş bölümü için seçilecek ifadeler işletmenin türünü, pazar fırsatlarını, finansal ihtiyaçlarını, tahminler ve işletme ile ilgili teknolojiyi ya da özel araştırmayı kapsayacak şekilde hazırlanmalıdır.

ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME BÖLÜMÜ
Yapılacak tüm araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin büyüklüğü bu bölümde gösterilecek maliyet ve zaman testlerine bağlıdır. Yatırımcılar projenin bulunduğu durumu, prototipler, laboratuvar testleri ve program gecikmeleri anlamında bilmek isterler. Girişimci, detaylı bir araştırma geliştirme bölümüne sahip olmak için teknik destek almalıdır. Ayrıntılı planlar, taslaklar, çizimler genellikle önemlidir. Bu bölümde araştırma ve geliştirme çalışmalarının tanımlanması ve iş fikrini geciktirebilecek güçlüklerin tartışılması gerekmektedir. Ayrıca işgücü, danışma kaynakları, araştırma ve dizayn çalışmalarını kapsayan bir AR-GE bütçesi oluşturulmalı ve sunulmalıdır.
Bu bölümün alt başlıklarında aşağıdaki sorulara cevap verilmelidir.

• Tasarım ve geliştirme faaliyetlerinizi dikkatli bir şekilde tanımladınız mı?
• Dışarıdan teknik destek alınacak mı?
• Ne tür araştırmalar ihtiyacınız olacak?
• Araştırma ve geliştirme faaliyetlerin maliyeti nedir?
• Finans planında yer alan bütçeler içerisinde AR-GE bütçesi yer alıyor mu?

ÜRETİM BÖLÜMÜ

Bu bölüm işletmenin yerinin tanımlanmasıyla başlamalıdır. Seçilen yer işgücü olanakları, ücret oranları, üreticilere ve tüketicilere yakınlık ve toplum desteğinin sağlanması açısından uygun olmalıdır. Bunlara ek olarak yerel vergi yükümlülükleri ve bölge bankalarının yeni girişimlere sağladıkları desteklere de değinilmelidir. Ayrıca üretim ihtiyaçları gerekli olan binalar (fabrika, depo, büro)  ve araçlar (özel aletler, makinalar, bilgisayarlar ve taşıtlar anlamında belirtilmelidir.
Taşıma maliyetleri de bu bölümde işlenmelidir. Ayrıca işgücü arzı ücret oranları ve ihtiyaç duyulan nitelikli işgücü gösterilmelidir. Son olarak üretim maliyetleriyle ilgili veriler sunulmalıdır. Burada kullanılan üretimle ilgili tüm finansal bilgiler daha sonra finansal tahminler için de kullanılacaktır.

Şekil konusunda önemli görülen noktalar aşağıda açıklanmıştır;
Görünüş: Cilt ve baskı ne özensiz ne de müsrifçe bir şekilde yapılmış olmalıdır. Fatokopi çekilmiş sayfaların eklenmesi amatörce görünmektedir. Ancak kitap cildi şeklinde dizgi sayfalarda aşırı ve gereksiz bir harcamayı göstermektedir. Tek renkli kapağa sahip plastik spiral bir cilt düzgün bir görüntü sağlayacak ve inceleyecek çok sayıda insanın zarar vermesini engelleyecektir.
Uzunluk: Bir iş planı 50 sayfadan uzun olmamalıdır. İlk taslak bu uzunluğu geçecek olsa da düzenleme sonucunda bu uzunluğa ulaşmalıdır. Uzunluğun bu şekilde belirlenmesi girişimcinin fikirlerini daha keskinleştirmeye itecek ve fon sağlayıcıların ilgisinin dağılmasını önleyecektir. Detaylar ek bir ciltte yer alabilir. Girişimciler bu materyali fon sağlayıcıların ilk ilgisi elde edildikten sonra da verebilirler.
Kapak ve başlık sayfası: Kapak işletmenin ismini, adres ve telefon numaralarını ve planın yapıldığı tarihi içermelidir.Şaşırtıcı bir şekilde birçok iş planı fon sağlayıcılara irtibat telefonları yazılmadan verilmektedir. İlgili bir yatırımcı işletme ile kolay bir şekilde temas kurmak ve daha geniş bilgi sağlamak isteyebilir. Kapaktan sonra iyi bir şekilde dizayn edilmiş bir başlık sayfası gelmelidir. Bu sayfada kapaktaki bilgiler tekrar edildikten sonra üst ve alt köşelere kaç kopya olarak ve kopya numarası belirtilmelidir.

PAZARLAMA PLANI
Pazarlama planında girişimci yatırımcılara böyle bir pazar olduğunu satış tahminlerinin başarabileceğini ve rekabette başarılı olunacağı kanıtlanmalıdır. Pazarlama planı, kurulacak işletmenin dikkatini müşterilere yoğunlaştırmasını işaret eder ve planın bu bölümünün amacı başarı stratejisini ortaya koymaktır.

GİRİŞİM FİNANSMANI 
İşletme Gelişim Aşamaları
Başlangıç Aşaması
Girişimci için en zor aşamanın başlangıç aşaması olduğu söylenebilir. Bu zorluk başlangıç aşamasından yeni kurulan işletme için pazarın oldukça küçük olması ve buna karşılık üretim ve başlangıç harcamalarının yüksek olmasından kaynaklanır. Birinci aşama olarak da adlandırabileceğimiz bu aşamada girişimci kira, makina ekipman srok ücret reklam lisans  ve kuruluş gibi harcamaları yapmak durumundadır. Bu aşama girişimcinin en çok heyecan duyduğu ağır adımlarla yürümek durumunda